Ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa to dokument, który pojawił się w Polsce dzięki implementacji przepisów unijnych. Kraje członkowskie miały czas na przedstawienie projektów do 17 grudnia 2021, lecz prace w Polsce wciąż się przedłużają i do tej pory projekt tych przepisów nie został zatwierdzony. Co jednak trzeba wiedzieć na temat ustawy o sygnalistach? Podpowiadamy.
Kim jest sygnalista?
Ze względu na brak ustawowej definicji, trudno jest dokładnie sprecyzować, kim jest sygnalista. Można jednak użyć w tym celu definicji wynikającej z angielskiego odpowiednika tego słowa, jakim jest whistleblower. Jest to więc osoba lub podmiot, który informuje o możliwości popełnienia wykroczenia lub złamania przepisów przez osoby, lub podmiot, z którym jest związany stosunkiem pracy lub inną umową. Wówczas jeżeli organy ścigania uznają, że współpraca z wymiarem sprawiedliwości może narazić taką osobę na utratę pracy lub inne negatywne konsekwencje, nadają jej status sygnalisty.
Przed czym chroni ustawa o sygnalistach?
Zgodnie z dyrektywą unijną ustawa o sygnalistach powinna chronić osoby zgłaszające nieprawidłowości przed zwolnieniem z pracy i innymi negatywnymi konsekwencjami swoich działań. Wśród nich można wymienić degradację, obniżenie wynagrodzenia, wstrzymanie szkoleń, przymusowy bezpłatny urlop, zmianę miejsca pracy, a także zastosowanie innych środków dyscyplinujących. Celem tej ustawy, a także samej dyrektywy, z której się ona wywodzi, jest zachęcenie do zgłaszania wszelkich nieprawidłowości i naruszeń prawa.
Warunki ochrony sygnalistów w organizacji
Dyrektywa przewiduje możliwość przekazywania zgłoszeń za pośrednictwem trzech kanałów — wewnętrznych, zewnętrznych i ujawnienia publicznego. W pierwszym przypadku pracownik zgłasza nieprawidłowości wewnątrz organizacji. Dlatego też ustawa będzie zobowiązywała przedsiębiorstwa do ustalenia wewnętrznych procedur dotyczących przyjmowania takich zgłoszeń. W drugim z kolei informacja trafi do wyodrębnionych organów publicznych.
Trzeci kanał powinien być wybierany po dokonaniu zgłoszenia wewnętrznego i zewnętrznego. Ustawa jednak będzie chroniła osoby, które przekażą informację o naruszeniach prawa do wiadomości publicznej. Więcej informacji na ten temat na znajdziemy na: https://pragmago.pl/porada/ustawa-o-sygnalistach-kogo-dotyczy-i-kiedy-wchodzi-w-zycie/.
Przedsiębiorstwa uwzględnione w tej ustawie powinny więc na bieżąco monitorować sytuację legislacyjną tego dokumentu, ponieważ w przypadku podmiotów zatrudniających powyżej 250 osób, czas na wdrożenie odpowiednich procedur od momentu wejścia ustawy będzie wynosił najprawdopodobniej jedynie 3 miesiące.
One Reply to “Ustawa o sygnalistach — co trzeba o niej wiedzieć?”